Film „Paszporty Paragwaju” w reżyserii Roberta Kaczmarka opowiada mało znaną historię współpracy polsko-żydowskiej, której celem nadrzędnym było życie drugiego człowieka.
W latach 1942–1943 w poselstwie RP w Bernie funkcjonowała nieformalna grupa złożona z polskich dyplomatów oraz działaczy organizacji żydowskich. Wspólnie działali na rzecz uzyskiwania paszportów państw Ameryki Południowej. Fałszywe dokumenty trafiały do Żydów w okupowanej Europie, którzy dzięki nim uniknęli w większości wywózek do niemieckich obozów zagłady. Posiadacze tych paszportów trafiali do obozów dla internowanych w Niemczech (Tittmoning, Liebenau, Bölsenberg) oraz do okupowanej Francji (Vittel). Część z nich doczekała końca wojny. Rodziny wielu ocalonych dopiero dziś dowiadują się, komu tak naprawdę zawdzięczają życie. Do grupy działającej przy polskim poselstwie w Bernie należeli: Aleksander Ładoś – od kwietnia 1940 r. poseł pełnomocny w Bernie; jego współpracownik Konstanty Rokicki – konsul w Bernie; Stefan Jan Ryniewicz – sekretarz i kierownik Wydziału Konsularnego w Bernie; Juliusz Kühl – sekretarz poselstwa. Ze strony organizacji żydowskich ogromną rolę odegrali: Adolf H. Silberschein – działacz syjonistyczny, poseł na Sejm RP oraz Chaim Eiss – rabin, działacz Agudat Israel.
—
Institute of National Remembrance would like to invite all foreigners who are interested in the history of Poland to watch the screening of “Passports to Paraguay” in English. “Passports to Paraguay” is a documentary on Poles who saved Jews during World War II, written and directed by Robert Kaczmarek.
The film presents events concerning the participation of Polish diplomacy in rescuing Jews during World War II and forgotten Polish-Jewish cooperation against Nazi Germany. In 1942—1943, an informal group of Polish diplomats and activists of Jewish organizations worked together to obtain passports of South American countries for Jewish people imprisoned in ghettos by the Nazi German occupants of Poland and other European countries.
Thanks to these documents, many Jews avoided deportation to German death camps. The holders of such passports were sent to internment camps in Germany (Tittmoning, Liebenau, Bölsenberg) and to occupied France (Vittel) instead. Unfortunately, not many of the people saved thanks to the Polish diplomats survived the war and it is often the case that families of the survivors only now find out to whom their relatives owed their lives.
The secret group working at the Polish legation in Bern included: Aleksander Ładoś, Konstanty Rokicki, Stefan Jan Ryniewicz, Juliusz Kühl and on the part of Jewish organizations—Adolf H. Silberschein and Chaim Eiss.
